Tropische YakÃ³n-knollen worden geteeld in de Dordtse stadslandbouwkas Oude Beer

Er zijn gewassen die wat meer belangstelling verdienen. Eén daarvan is wel de Yacón (Smallantus sonchifolius), een plant afkomstig uit het Andesgebergte in Zuid-Amerika. De plaatselijke bevolking kweekt de Yacón veel en oogst hoofdzakelijk de knollen die de plant maakt. Deze zoet smakende knollen zijn erg geschikt voor consumptie.

De plant

Yacón is een plant die verwant is aan de zonnebloem en aardpeer. De plant maakt twee verschillende knollen, wat uniek is.
De knollen worden gebruikt voor de voedselconsumptie.
De nieuwe Yacón-planten groeien uit de zogenoemde voortplantingsknollen.

De teelt

De teelt van deze plant is niet moeilijk en de plant heeft weinig last van ziekten en plagen zodat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen onnodig is.
Yacón is een gemakkelijke plant maar niet winterhard. Na de eerste nachtvorst verwelken de bladeren en is het voor de buitenplanten tijd om te oogsten. Maar ondanks dat is er buiten een mooie oogst te realiseren.
Je begint met een aantal voortplantingsknollen. Deze zet je zo snel mogelijk in de grond zodat deze knollen niet uitdrogen.
In een grote pot is de Yacón goed voor te telen binnenshuis. In maart/april komen de eerste bladeren boven. Het gaat allemaal heel langzaam, maar dat hoort gewoon bij dit gewas.
De plant maakt knollen en om het oogsten makkelijker te maken in het najaar, plant je de voortplantingsknol in het voorjaar op een rug (een verhoogd plantbed). Dat kan ongeveer na half mei - dan is er weinig vorst meer te verwachten - tot aan de langste dag.
De plant heeft in het begin wel wat water nodig. Na de langste dag gaat pas de groei er een beetje inkomen en begint de plant met het vormen van de knollen.
De plant zal buiten ongeveer een hoogte van 150 cm bereiken en van de grote bladeren kan thee gemaakt worden.
De Yacón houdt van een voedzame grond.

De oogst en de knollen
Na de eerste nachtvorst zal de plant afsterven. De bovengrondse delen worden zwart. Dan is het tijd om te oogsten. Graaf de ruggen voorzichtig af om beschadiging van de knollen te voorkomen. Het verschil is goed te zien tussen de voortplantingsknollen en de eetbare voedselknollen.
De knollen worden zoeter en smakelijker als je ze een paar weken bewaart. In wat zand of turfmolm zijn de knollen goed te bewaren op een koele plaats.

De voedselknol
Daar gaat het natuurlijk om, de knol die we kunnen eten. De smaak is zoet, met een bite van een knapperige appel. Bewaar je de knol wat langer, dan wordt de smaak zoeter. De knol smaakt naar een kruising tussen appel, peer en watermeloen.

De knol bevat inuline, een zoetmakend stofje, wat zorgt voor de zoete smaak.
In de knol zit FOS (fructo oligosaccharides). Omdat we een bepaald enzym in onze spijsvertering niet hebben, worden de suikers niet opgenomen in ons lichaam. De bloedsuiker spiegel wordt niet hoger na het eten van Yacón.
Mensen die last hebben van diabetes hebben met de Yakón een waardevolle zoetmaker.
Ook als prebiotica zorgt de Yakón-knol voor een gezonde darmflora en kan zo veel problemen voorkomen. Deze gemakkelijk te telen plant biedt veel voordelen.

Op het internet zijn er vele recepten te vinden om Yacón op een goeie manier te gebruiken in de keuken. Dat zal zich alleen maar uit gaan breiden, als het gewas meer wordt geteeld.

Yacón in de kas
Als je een kasje hebt is het zeker de moeite waard om daar Yacón in te telen. In de kas is er geen last van de eerste nachtvorst en kan de plant langer blijven staan en doorgroeien.
In de Stadslandbouwkas Oude Beer staan ongeveer 150 planten in een hele kap. De kas is vorstvrij en dat is prettig om de plant volledig door te laten groeien. De bloei is nu al enige maanden op gang.

De bloei
Yacón bloeit in Nederland buiten bijna niet. In de kas begint de bloei in november en gaat door tot zeker januari. Er verschijnen kleine gele bloemen die wat lijken op een zonnebloem. Op dit moment oogsten we wat zaden.

Voortplanting

Het vermeerderen van de plant gebeurt door het splitsen van de voortplantingsknollen. Deze worden opgepot en vorstvrij gehouden. In het voorjaar zullen de knollen dan gaan uitlopen.
We hebben er ook wat stekken van gemaakt met wisselend resultaat.
Met het zaaien hebben we nog geen goed resultaat kunnen bereiken.

De Stadslandbouwkas Oude Beer breidt Yacón-teelt uit
We hebben deze plant in ons hart gesloten en we zien er een grote toekomst in. De plant is goed in te passen in de stadslandbouw. We gaan in 2016 een grotere hoeveelheid knollen vermeerderen en we hopen voldoende voortplantingsknollen te hebben om 1000 planten uit te kunnen zetten.
Tot zover we weten wordt de plant nergens in een kas geteeld. Daarom zijn we hard op zoek gegaan op internet. We zijn in contact gekomen met diverse instanties die ook onderzoek naar de Yacn doen. Zo kunnen we onze ervaringen uitwisselen en de kennis uitbreiden.

Nieuwsgierig geworden en heb je vragen?
Kom in de komende weken eens langs in de kas. Daar is dan de plant goed te bekijken en te proeven. Onze kas is open op woensdag-, donderdag-, vrijdag- en zondagmiddag van 13.00 - 17.00 uur.

Stadslandbouwkas 'Oude Beer'
Rijksstraatweg108, ingang via de groene loods en vervolgens helemaal doorlopen
3316 EJ Dordrecht
06-50 47 57 55
Jangrow@gmail.com

Bron: AD Drechtsteden 24 december 2015

Naar het overzicht